به نقل از «آنا»

ولادت تا شهادت حضرت زهرا (س) در کتاب «بیت الاحزان»

تاریخ انتشار: ۵ بهمن ۱۳۹۸ | کد خبر: ۲۶۶۵۵۰۵۸

کتاب «بَیْتُ الْاَحْزان فی مَصائبِ سَیّدةِ النِّسْوان» از جمله تألیفات عربیِ شیخ عباس قمی صاحب کتاب «مفاتیح الجنان» است که به زندگانی مبارک حضرت فاطمه زهرا(س) اختصاص دارد.

به گزارش خبرنگار حوزه ادبیات و کتاب گروه فرهنگ و هنر خبرگزاری آنا، همزمان با فرا رسیدن ایام سوگواری به مناسبت شهادت جانگذار حضرت صدیقه کبری سلام الله علیها، پرونده «ویترین کتاب» به معرفی کتبی با محوریت وجود نازنین سیده نسا عالمین می‌پردازد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

نخستین کتاب از این مجموعه شیخ الاحزان نوشته شیخ عباس قمی است که توضیحاتی از آن در ادامه آمده است.

عباس بن محمد رضا القُمی مشهور به شیخ عباس قمی و نیز محدّث قمی، عالم شیعه قرن چهاردهم قمری است. او محدّث، مورخ و خطیب بود. این عالم وارسته‌ی شیعه، در طول عمر 65 ساله‌اش 70 کتاب تألیف کرد که معروف‌ترین آن‌ها «مفاتیح الجنان»، «سفینة البحار» و «نَفَس المَهموم» هستند.

یکی از کتاب‌های مهم درباره زندگی حضرت زهرا(س) کتاب «بَیْتُ الْاَحْزان فی مَصائبِ سَیّدةِ النِّسْوان» نیز نوشته شیخ عباس قمی است که بیشتر با نام اختصاری «بیت الاحزان» شناخته می‌شود. این اثر شریف کتابی تاریخی و به زبان عربی است که در سال ۱۳۳۰ قمری نگاشته شده و در چند باب از ولادت تا شهادت دختر پیامبر اکرم(ص) تنظیم شده و تنها به بیان وقایع تاریخی پرداخته است.

محدث قمی در مقدمه، نام کتاب را «بَیْتُ الْاَحْزان فی مَصائبِ سَیّدةِ النِّسْوان» معرفی می‌کند، اما در برخی چاپ‌ها با نام «بیت الاحزان فی ذکر احوالات سیدة نساء العالمین» آمده است. بیت الاحزان، نام اتاقکی بوده است که امیرالمؤمنین(ع) در قبرستان بقیع برای آن بانوی گرامی ساخت تا اهالی شهر از گریه‌های آن حضرت آسوده باشند.

مؤلف در این کتاب زندگانی حضرت زهرا(س) را در چهار باب تشریح می‌کند. روش مؤلف، تحلیلی نیست و در برخی موارد تنها به بررسی احادیث پرداخته است. بنا بر آنچه مؤلف در مقدمه کتاب گفته، بیت الاحزان حاوی ابوابی است، اما اشاره به تعداد آن نشده و از آنجا که متن کتاب به صورت پیوسته نوشته شده و تیتر ندارد، در چاپ‌ها و ترجمه‌های گوناگون، ترتیب ابواب توسط مترجمان اثر به صورت و اشکال مختلف آمده است. اما تمام مباحث مطرح شده در کتاب به شرح ذیل است.

باب اول دربرگیرنده ولادت، نام‌ها و کنیه‌ها حضرت زهرا(س) است. باب دوم به فضائل فاطمه زهرا(س) با طرح مباحثی مانند مصحف فاطمه، جایگاه ایشان نزد خداوند، زهد و پارسایی ایشان، فاطمه پس از رحلت پیامبر (ص)، ازدواج حضرت زهرا(س) پرداخته است.

باب سوم به اخبار سقیفه و احوالات پس از رحلت پیامبر با بررسی وقایعی مانند توطئه‌های منافقان، چگونگی بیعت گرفتن از امیرمؤمنان، احتجاج حضرت زهرا با ابوبکر، حوادث خانه حضرت زهرا، آتش زدن در، غصب فدک، کثرت حزن و گریه فاطمه، سوگواری و عزاداری حضرت زهرا کنار قبر پدر، سخنان حضرت به خلیفه اول و دوم در بستر بیماری، عیادت زنان مهاجر و انصار، وصیت و شهادت حضرت زهرا، دفن ایشان و شکوائیه امیر‌مومنان می‌پردازد.

از این کتاب گرانقدر دو نسخه خطی موجود است که یک نسخه در کتابخانه آیت الله مرعشی نجفی در قم و نسخه‌ای دیگر در کتابخانه آستانه مقدسه قم به خط سید مصطفی تهرانی مشهدی نگهداری می‌شود.

کتاب «بیت الاحزان»، نخستین بار در سال 1369 توسط محمد محمدی اشتهاردی با عنوان «رنج‌ها و فریادهای فاطمه سلام الله علیها» ترجمه و با مقدمه‌ای از آیت‌الله مکارم شیرازی در قم به چاپ رسید. پس از آن ترجمه‌های متعددی از بیت الاحزان با عناوین مختلف منتشر شد که کتاب‌های «خانه غم: شرح زندگانی فاطمه زهرا» با ترجمه احمدرضا احمدی، «همراه با حضرت زهرا در سرای غم‌ها» با ترجمه ولی فاطمی، «کلبه احزان» با ترجمه محمدباقر محبوب القلوب، «فاطمه در سوگ عدالت» با ترجمه علی کرمی، «غم‌خانه فاطمه زهرا» با ترجمه محمدرضا حسن زاده طباطبایی، «غم‌سرای حضرت زهرا» با ترجمه مشترک لطیف و سعید راشدی، «بر فاطمه زهرا چه گذشت؟» ترجمه جواد قیومی اصفهانی و «شرح زندگانی حضرت زهرا(س) از ولادت تا شهادت» ترجمه مجتبی خورشیدی از مهم‌ترین آن‌هاست.

انتهای پیام/4028/

منبع: آنا

کلیدواژه: حضرت زهرا اهل بیت ویترین کتاب

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت ana.press دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «آنا» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۲۶۶۵۵۰۵۸ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

حتی با تولد فرزندش هم جبهه را ترک نکرد

 این یک بیت شعر با خط زیبای شهیدسید مهدی شاهچراغ برای همیشه به یادگار ماند: با صدهزار جلوه برون آمدی که من /با صدهزار دیده تماشا کنم تو را. شهیدسید مهدی شاهچراغ معلم و هنرمند خطاط بود. اما دغدغه جنگ و جبهه او را به میدان جهاد کشاند. سیدمهدی نه در دوران جنگ که پیش از آن در عرصه انقلاب و بیداری و آگاهی مردم و هم محلی‌هایش نسبت به ظلم رژیم شاه سهیم بود. شهید سیدمهدی شاهچراغ خیلی زود به آرزویش رسید و مزد مجاهدت‌های خود را در عملیات غرورآفرین الی بیت‌المقدس گرفت. ۱۹ اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۱ او آسمانی شد، آنچه در ادامه می‌آید ماحصل همکلامی ما با محترم‌السادات شاهچراغ همسر شهید سیدمهدی شاهچراغ است. 

بی‌قرار رفتن بود

سیدمهدی متولد ۶ تیرماه سال ۱۳۳۸ دامغان بود. درسخوان بود و همزمان با درس و تحصیل کار هم می‌کرد. خدمت سربازی‌اش را در اصفهان سپری کرد. کمی بعد معلم شد و بعد از آن ازدواج کرد. همسرش می‌گوید: وقتی ازدواج کردم سنم کم بود. خیلی از کار‌های خانه را بلد نبودم. سیدمهدی من را در کار‌های خانه مثل آشپزی و لباس شستن کمک می‌کرد. همیشه نماز را اول وقت می‌خواند و من بلافاصله پشت سرش می‌ایستادم. نماز‌های جماعت‌مان را هیچگاه از یاد نمی‌برم. زندگی خوبی داشتیم. او در دوران انقلاب هم فعالیت داشت. چند روز قبل از پیروزی انقلاب بود. مردم راهپیمایی می‌کردند. سیدمهدی در جلوی صف راهپیمایان، عکس امام (ره) را به سینه چسبانده بود و شعار می‌داد. جمعیت به پادگان نزدیک می‌شد. سیدمهدی میان نظامیان رفت و گروهی از آنها را همراه خود میان مردم کشاند. بعضی‌ها می‌گفتند: «این چه کسی است که با جرأت آنها را به جمع ما می‌کشاند.» چند روز بعد پادگان‌های ارتش به دست مردم فتح شد. جنگ که شروع شد، سیدمهدی هم بیقرار رفتن شد. جهاد فرصت دوباره‌ای برای همسرم بود. او کار، درس و معلمی را به عشق حضور در میدان جهاد رها کرد و راهی شد. با اینکه ما منتظر تولد فرزندمان بودیم. اما همین هم مانع سیدمهدی نشد. 

 خبر تولد فاطمه

خدا خیلی زود فاطمه را به ما هدیه کرد. خبر تولدش را در جبهه به او دادند. دوستانش می‌گفتند: یکی از بچه‌ها فریاد زد: دختر سید مهدی متولدشده! همرزمانش که متوجه شدند، از شادی فریاد کشیدند و تبریک گفتند. شیرینی می‌خواستند. هرکس به نحوی سر به سر سیدمهدی می‌گذاشت. بعضی‌ها از دور می‌گفتند:مبارکه! عده‌ای هم می‌پرسیدند:اسم دخترت را چی می‌گذاری؟ سیدمهدی با خوشحالی جواب داد: فاطمه!

فرمانده گردان رو به سیدمهدی کرد و گفت:شما دیگر برگرد! خانمت به شما احتیاج دارد. بچه‌ها می‌خواستند از سیدمهدی خداحافظی کنند که او با حرفش همه را متعجب کرده و پاسخ داده بود: من تا آخرعملیات می‌مانم. 

 شهادت در بیت المقدس

همرزمش لحظه شهادت کنارش بود. ابوتراب کاتبی بعد‌ها برایم از آن لحظه اینگونه روایت کرد. آتش سنگینی بود. خمپاره‌ای به سنگرشان خورد به طرفشان رفتیم و صدای ناله‌ای شنیدیم. کمرش ترکش خورده بود. می‌دانستم که به تازگی پدر شده است. دو انگشتر در دست داشت. آنها را درآوردم و صورتم را نزدیکش بردم و گفتم: سیدجان! بگو هر چی می‌خواهی بگو! دهانش را باز کرد تا چیزی بگوید، اما نتوانست و همان لحظه به شهادت رسید. همسرشهید در ادامه می‌گوید وقتی به شهادت رسید کوچک‌ترین تغییری در صورتش ایجاد نشده بود. چهره‌اش همان بود که موقع خداحافظی آخر دیده بودیم. گویی خوابیده بود. 

 بدرقه با دعای خیر

قبل از رفتن به جبهه پیش پدرش رفت تا از او هم اجازه بگیرد. پدرش بعد‌ها برایم گفت سید مهدی آمد و در حالی‌که سرش پایین بود به من گفت: پدر! از شما اجازه می‌خواهم تا با خیال راحت به جبهه بروم. من هم نگاهی به او کردم و پاسخ دادم با وضعی که همسرت دارد من صلاح نمی‌بینم که تنهایش بگذاری! فردای همان روز برای وداع آخر آمد. من هم که اصرار سیدمهدی را برای رفتن دیدم، رضایت دادم و دعای خیرم را بدرقه راه او کردم و گفتم خدا پشت و پناهت!

 فاطمه و شهادت پدر

خیلی طول نکشید که خبر شهادت سیدمهدی را برای خانواده آوردند. ۱۹ اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۱ در عملیات الی بیت‌المقدس سیدمهدی به آرزویش رسید. تشییع پیکر شهید خیلی شلوغ بود. بسیاری از مردم آمده بودند تا حضورشان تسلی خاطر بازماندگان باشد. فاطمه، چند روزه بود. دائم گریه می‌کرد. فاطمه را روی سینه پدر شهیدش گذاشتند آرام شد. 

از شهید سیدمهدی شاهچراغ وصیتنامه‌ای بر جا ماند که در یازدهمین روز از اردیبهشت ماه سال ۱۳۶۱ و تنها چند روز قبل از شهادتش آن را نوشت. شهید سیدمهدی شاهچراغ بسیار ولایت‌مدار بود. او در این نوشتار در کنار توصیه‌هایی که به خانواده داشت از ملت ایران خواسته بود که برای امام دعا کنند.

منبع: روزنامه جوان 

باشگاه خبرنگاران جوان وب‌گردی وبگردی